этимология:

Ar. āfyūn (أفيون) a.a. < EYun. ópion (όπιον) a.a.

Parigi ve Meninski sözlüklerinde afıyūn (افيون), Redhouse sözlüğünde"vulgar biçim afyon" kaydıyla efyūn (افيون) efyūn “afyon” olarak kayıtlıdır (Meninski 1680: 326; Kartallıoğlu 2015: 143; TELex: 161).

afıyūn ile sarhoş itmek; afıyūn virmek / yedürmek, afıyūn yemek (Parigi=Kartallıoğlu 2015: 143); efyūn ruhu “tincture of opium (afyon ruhu)”; efyūn tuzu (طوزى) “morphia, morphine” (TELex); afyon tiyakisi “afyon yutmayı tiryakilik etmiş adam” (KamTü).

eger efyūn sāfını ezüp kulaga tamzuralar gāyet fāyide kıla (Hacı Paşa, Müntahab-ı Şifâ, 14. yy.).

bir pāre afıyūn şarāba ezdi ebū dulāma(-ya) vü herı̇̄flerine icürdi kamusı bı̇̄hūş oldılar (Ferec Ba’deş-şidde, 1451).

niçe zarı̇̄f tiryākı̇̄lere afyon satarken karahisārı̇̄ değildir deyü gavgā ederek ubūr ederler (Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, 17. yy.).

... birer kahve pişirip herkesin gıdası olarak fincana da koyduğu afyonun iki mislini de Ahmed Bey’in fincanına koydu (Ahmet Midhat Efendi, Hüseyin Fellâh, 1875).